«Η 5η του Μάρτη, του 1943, είναι ιστορική ημέρα για το Ελληνικό Λαϊκό επαναστατικό κίνημα με παγκόσμια απήχηση και σημασία. Την ημέρα αυτή ολόκληρος ο Αθηναϊκός λαός με ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ στο κέντρο της Αθήνας επέβαλε στο Χίτλερ και στους Ελληνες πράκτορές του να ανακαλέσουν την ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ.
Με λίγα λόγια και χωρίς φιλολογία η 3η Μάρτη εγεννήθη έτσι:
Στις 20 Φλεβάρη ο Γραμματέας της ΚΟΑ (Κομμουνιστική Οργάνωση της Αθήνας) ο αξέχαστος Κ. Χατζήμαλης ήλθε στο σπίτι μου και μου ανέφερε ότι την επόμενη οι Δ.Υ. (Δημόσιοι Υπάλληλοι) κατεβαίνουν σε απεργία, ότι όλα είναι έτοιμα και σε ότι σε μια ώρα συνέρχεται η επιτροπή Γκρούπας (ομάδας Αχτίδων) των Δ.Υ. για να κανονίσουν τις λεπτομέρειες. Πριν δώσω τη συγκατάθεσή μου (διότι καθοδηγούσα την ΚΟΑ από το ΠΓ) θέλησα να εξετάσω προσωπικά τα πράγματα και πήγα στη συνεδρίαση. Εκεί όλα τα μέλη ήταν σύμφωνα για την άμεση κάθοδο σε απεργία παρ' όλο ότι σε Ταχυδρομεία, Τηλεγραφεία, Ταμιευτήρια (ΤΤΤ) και το Υπουργείο Οικονομικών δεν θα 'παιρναν μέρος. Από όσα ειπώθηκαν έκρινα ότι η απεργία ΔΕΝ είχε προπαρασκευαστεί και ΔΕΝ είχαν εκλεγεί απεργιακά όργανα παντού και το σοβαρότερο ότι η μη συμμετοχή των ΤΤΤ και το Υπουργείο Οικονομικών ήταν παράγοντας να σπάσει η απεργία και να μην έχει αντίχτυπο. Ανέβαλα την απεργία για μια βδομάδα και έδωσα συγκεκριμένες οδηγίες για την εκλογή απεργιακών οργανώσεων κ.λπ. Ταυτόχρονα έδωσα εντολή στην ΚΟΑ να προπαρασκευάσει τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους και τις λαϊκές μάζες των συνοικιών έτσι που όταν κηρύξουμε απεργία των Δ.Υ. να την επεκτείνουμε και να την γενικεύσουμε. Στις 27 Φλεβάρη ξανασυνήλθε η επιτροπή Δ.Υ. Εκεί είναι ο... είπε ότι ήταν λάθος η αναβολή της απεργίας και ότι θα είναι προδοσία αν δεν γίνει σήμερα. Οι άλλοι είπαν ότι σωστά ανεβλήθη αλλά πρέπει να γίνει σήμερα παρ' όλο ότι θα έχουμε μικρή συμμετοχή των ΤΤΤ και του Υπουργείου Οικονομικών. Εγώ αφού ανέπτυξα ότι δεν κάνουμε την απεργία για την απεργία αλλά την κάνουμε για να επιβάλουμε τη λύση των εργατικών διεκδικήσεων, ότι η απεργία είναι μια σοβαρή μάχη και η έκβασή της παίζει μεγάλο ρόλο, ότι οι Δ.Υ. χωρίς το βαρύ πυροβολικό τους, το ΤΤΤ, δεν μπορεί νάχουν την επιβολή που χρειάζεται και τον αντίκτυπο στην κοινή γνώμη, ανέβαλα για μια βδομάδα ακόμη και συνέστησα ειδικά συγκεκριμένα μέτρα για τα ΤΤΤ, και το Υπουργείο Οικονομικών.
Στις 4 του Μάρτη, πριν ακόμα φωτίσει, ήλθε ξαφνικά ο Κ. Χατζήμαλης και μου αναφέρει ότι "απεφασίσθη η πολιτική επιστράτευση και ότι αύριο στις 5 του μηνός θα το αναγγείλει από το Ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών ο Πρωθυπουργός Λογοθετόπουλος". Η είδηση ήταν σοβαρή με εξαιρετική πολιτική σημασία. Επρεπε να προλάβουμε τον εχθρό, προτού αναγγείλει την απόφασή του. Είπα να συγκληθεί αμέσως η επιτροπή πόλης και με συνδέσμους να ειδοποιηθούν τα στελέχη της ΚΟΑ να είναι σε επιφυλακή. Εβλεπα ότι το ΚΚΕ έπρεπε να φανεί. Τι έπρεπε να κάνω; Σύνδεση με την Γραμματεία του ΠΓ είχα μόνο στις 6 του μηνός. Αλλος τρόπος να συνδεθώ και να ληφθή υπεύθυνη κομματική απόφαση δεν υπήρχε. Είχα βέβαια τους Δ.Υ. έτοιμους για απεργία, τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους μπορούσα να τους κατεβάσω, τον λαό των συνοικιών επίσης μπορούσα να τον κινητοποιήσω, αλλά το ζήτημα ήταν σοβαρότατο, ήταν γενικό πολιτικό ζήτημα (...). Κατέληξα να αναλάβω τις ευθύνες, έβλεπα καθαρά την επιτυχία και τη ΝΙΚΗ, όχι συναισθηματικά, αλλά με τη μελέτη της κατάστασης και αποφάσισα να κατεβάσω στις 5 του Μάρτη τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους της Αθήνας σε ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ και όλο το λαό της Αθήνας σε ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ με σύνθημα: ΚΑΤΩ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ. ΨΩΜΙ, ΔΟΥΛΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ.
Σε δυο ώρες συνήλθε η επιτροπή πόλης της ΚΟΑ που αποτελούνταν από διαλεχτούς αγωνιστές. Εκεί ανέπτυξα την πρότασή μου και ετόνισα τις ιστορικές ευθύνες που αναλαμβάνουμε. Ολα τα μέλη δέχτηκαν με ενθουσιασμό την πρότασή μου. Καθορίσαμε το γενικό πρόγραμμα δράσης και όλοι έφυγαν για να κινητοποιήσουν τους τομείς που καθοδηγούσε ο καθένας. Είπαμε να ειδοποιηθεί και η Κ.Ο. Πειραιά να βοηθήσει κι αυτή. Από το μεσημέρι της Τρίτης 4 Μάρτη δεκάδες χιλιάδες λαϊκοί αγωνιστές βρίσκονταν σε πυρετώδη κίνηση. Τα τυπογραφεία και οι πολύγραφοι δούλευαν αδιάκοπα. Πλακάτ, σημαίες, συνθήματα ετοιμάστηκαν. Τα σχέδια πορείας του κάθε κλάδου και τομέα καταστρώθηκαν. Χιλιάδες προκηρύξεις και τρικ μοιράστηκαν. Οι συνδέσεις των διαφόρων κρίκων εκανονίστηκαν. Τα ΧΩΝΙΑ τότε εφευρέθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή. ΟΛΟΙ οι τομείς ΟΛΑ τα γρανάζια της πολύπλευρης και πολύπλοκης μηχανής τέθηκαν σε κίνηση και άρχισαν να δουλεύουν ταχύτατα και κανονικά. Ξημέρωσε η Τετάρτη 5 Μάρτη του 1943. Ολη η κίνηση, όλες οι υπηρεσίες σταματημένες.
Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ήταν πράγματι ΚΑΘΟΛΙΚΗ. Ολα νεκρώθηκαν. Εργάτες, υπάλληλοι, βιοτέχνες, έμποροι, όλοι απεργούν, όλα κλειστά και τότε άρχισε να ξεχύνεται στο κέντρο της Αθήνας ο λαϊκός χείμαρρος των συνοικιών. Για πρώτη φορά τόσο πυκνές λαϊκές μάζες κατέβηκαν στο πεζοδρόμιο για να διεκδικήσουν και να επιβάλουν τα αιτήματά τους. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια τόσο μεγάλη σε όγκο και μαχητικότητα ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ. Αυτό ήταν πρωτοφανές όχι μόνο για την Αθήνα αλλά και για τις μεγάλες ξένες πρωτεύουσες κι αυτό όχι σε καιρούς ειρηνικούς αλλά κάτω απ' το πιο βάρβαρο καταχτητή. Το παλλαϊκό ξεσήκωμα ήταν τέτοιο που οι κατακτητές αναγκάστηκαν να ανακαλέσουν την απόφασή τους και να δηλώσουν ότι "ΔΕΝ ΤΙΘΕΤΑΙ ζήτημα πολιτικής επιστράτευσης για την Ελλάδα". Η 5η του Μάρτη του 1943 δεν έσωσε μόνο τα ελληνόπουλα από τα γερμανικά κάτεργα αλλά συνετέλεσε και στην πορεία και την εξέλιξη του πολέμου και έδειξε το δρόμο που πρέπει να ακολουθούν οι λαοί για να επιβάλουν τις θελήσεις τους. Πριν κλείσω το ιστορικό οφείλω να πω λίγα λόγια για τους πρωταθλητές αυτής της νίκης. Είναι πολλοί οι αφανείς ΗΡΩΕΣ, γι' αυτό θα τους συμπεριλάβω όλους στα πρόσωπα των πιο ΔΙΑΛΕΧΤΩΝ.
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΜΑΛΗΣ, γραμματέας ΕΠ, παλιό στέλεχος της ΟΚΝΕ, εξαιρετικός σύντροφος, ακούραστος και δραστήριος. Πιάστηκε και εκτελέστηκε από τους γερμανοέλληνες στη Θεσσαλονίκη το 1944.
ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΛΟΔΙΚΗΣ, μέλος της Γραμματείας της ΕΠ. Εξαίρετος σύντροφος, καλό πολιτικό κριτήριο, γερό οργανωτικό πνεύμα, καλός συνδικαλιστής, ακούραστος και δραστήριος. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή στη Λάρισα, το 1948.
ΚΑΙΤΗ ΖΕΥΓΟΥ, μέλος της Γραμματείας της ΕΠ, εξαιρετική συντρόφισσα, καλό οργανωτικό πνεύμα και ικανή να διεκπεραιώσει και την πιο δύσκολη υπόθεση. Είναι στη φυλακή καταδικασμένη σε θάνατο.
ΣΠΥΡΟΣ ΚΩΤΣΑΚΗΣ, μέλος της ΕΠ, εξαίρετος σύντροφος, παλικάρι, δραστήριος και καλός αγωνιστής.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, μέλος της ΕΠ, καλός αγωνιστής, ικανότατος διπλωμάτης, πιάστηκε από προδοσία και εκτελέστηκε στην Αθήνα το 1949.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΑΤΖΗΣ, καλός και δραστήριος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΤΗΡΗΣ, πιστός, δραστήριος, καλός. Είναι φυλακή καταδικασμένος σε θάνατο.
ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ, παλιός κομμουνιστής, πιστός και αφοσιωμένος. Είναι φυλακή καταδικασμένος σε θάνατο και άλλοι πολλοί, πάρα πολλοί ΗΡΩΕΣ (...)».
(Ν. Πλουμπίδης, Φυλακές Απομόνωσης 5.3.54).
Με λίγα λόγια και χωρίς φιλολογία η 3η Μάρτη εγεννήθη έτσι:
Στις 20 Φλεβάρη ο Γραμματέας της ΚΟΑ (Κομμουνιστική Οργάνωση της Αθήνας) ο αξέχαστος Κ. Χατζήμαλης ήλθε στο σπίτι μου και μου ανέφερε ότι την επόμενη οι Δ.Υ. (Δημόσιοι Υπάλληλοι) κατεβαίνουν σε απεργία, ότι όλα είναι έτοιμα και σε ότι σε μια ώρα συνέρχεται η επιτροπή Γκρούπας (ομάδας Αχτίδων) των Δ.Υ. για να κανονίσουν τις λεπτομέρειες. Πριν δώσω τη συγκατάθεσή μου (διότι καθοδηγούσα την ΚΟΑ από το ΠΓ) θέλησα να εξετάσω προσωπικά τα πράγματα και πήγα στη συνεδρίαση. Εκεί όλα τα μέλη ήταν σύμφωνα για την άμεση κάθοδο σε απεργία παρ' όλο ότι σε Ταχυδρομεία, Τηλεγραφεία, Ταμιευτήρια (ΤΤΤ) και το Υπουργείο Οικονομικών δεν θα 'παιρναν μέρος. Από όσα ειπώθηκαν έκρινα ότι η απεργία ΔΕΝ είχε προπαρασκευαστεί και ΔΕΝ είχαν εκλεγεί απεργιακά όργανα παντού και το σοβαρότερο ότι η μη συμμετοχή των ΤΤΤ και το Υπουργείο Οικονομικών ήταν παράγοντας να σπάσει η απεργία και να μην έχει αντίχτυπο. Ανέβαλα την απεργία για μια βδομάδα και έδωσα συγκεκριμένες οδηγίες για την εκλογή απεργιακών οργανώσεων κ.λπ. Ταυτόχρονα έδωσα εντολή στην ΚΟΑ να προπαρασκευάσει τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους και τις λαϊκές μάζες των συνοικιών έτσι που όταν κηρύξουμε απεργία των Δ.Υ. να την επεκτείνουμε και να την γενικεύσουμε. Στις 27 Φλεβάρη ξανασυνήλθε η επιτροπή Δ.Υ. Εκεί είναι ο... είπε ότι ήταν λάθος η αναβολή της απεργίας και ότι θα είναι προδοσία αν δεν γίνει σήμερα. Οι άλλοι είπαν ότι σωστά ανεβλήθη αλλά πρέπει να γίνει σήμερα παρ' όλο ότι θα έχουμε μικρή συμμετοχή των ΤΤΤ και του Υπουργείου Οικονομικών. Εγώ αφού ανέπτυξα ότι δεν κάνουμε την απεργία για την απεργία αλλά την κάνουμε για να επιβάλουμε τη λύση των εργατικών διεκδικήσεων, ότι η απεργία είναι μια σοβαρή μάχη και η έκβασή της παίζει μεγάλο ρόλο, ότι οι Δ.Υ. χωρίς το βαρύ πυροβολικό τους, το ΤΤΤ, δεν μπορεί νάχουν την επιβολή που χρειάζεται και τον αντίκτυπο στην κοινή γνώμη, ανέβαλα για μια βδομάδα ακόμη και συνέστησα ειδικά συγκεκριμένα μέτρα για τα ΤΤΤ, και το Υπουργείο Οικονομικών.
Στις 4 του Μάρτη, πριν ακόμα φωτίσει, ήλθε ξαφνικά ο Κ. Χατζήμαλης και μου αναφέρει ότι "απεφασίσθη η πολιτική επιστράτευση και ότι αύριο στις 5 του μηνός θα το αναγγείλει από το Ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών ο Πρωθυπουργός Λογοθετόπουλος". Η είδηση ήταν σοβαρή με εξαιρετική πολιτική σημασία. Επρεπε να προλάβουμε τον εχθρό, προτού αναγγείλει την απόφασή του. Είπα να συγκληθεί αμέσως η επιτροπή πόλης και με συνδέσμους να ειδοποιηθούν τα στελέχη της ΚΟΑ να είναι σε επιφυλακή. Εβλεπα ότι το ΚΚΕ έπρεπε να φανεί. Τι έπρεπε να κάνω; Σύνδεση με την Γραμματεία του ΠΓ είχα μόνο στις 6 του μηνός. Αλλος τρόπος να συνδεθώ και να ληφθή υπεύθυνη κομματική απόφαση δεν υπήρχε. Είχα βέβαια τους Δ.Υ. έτοιμους για απεργία, τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους μπορούσα να τους κατεβάσω, τον λαό των συνοικιών επίσης μπορούσα να τον κινητοποιήσω, αλλά το ζήτημα ήταν σοβαρότατο, ήταν γενικό πολιτικό ζήτημα (...). Κατέληξα να αναλάβω τις ευθύνες, έβλεπα καθαρά την επιτυχία και τη ΝΙΚΗ, όχι συναισθηματικά, αλλά με τη μελέτη της κατάστασης και αποφάσισα να κατεβάσω στις 5 του Μάρτη τους εργατοϋπαλληλικούς κλάδους της Αθήνας σε ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ και όλο το λαό της Αθήνας σε ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ με σύνθημα: ΚΑΤΩ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ. ΨΩΜΙ, ΔΟΥΛΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ.
Σε δυο ώρες συνήλθε η επιτροπή πόλης της ΚΟΑ που αποτελούνταν από διαλεχτούς αγωνιστές. Εκεί ανέπτυξα την πρότασή μου και ετόνισα τις ιστορικές ευθύνες που αναλαμβάνουμε. Ολα τα μέλη δέχτηκαν με ενθουσιασμό την πρότασή μου. Καθορίσαμε το γενικό πρόγραμμα δράσης και όλοι έφυγαν για να κινητοποιήσουν τους τομείς που καθοδηγούσε ο καθένας. Είπαμε να ειδοποιηθεί και η Κ.Ο. Πειραιά να βοηθήσει κι αυτή. Από το μεσημέρι της Τρίτης 4 Μάρτη δεκάδες χιλιάδες λαϊκοί αγωνιστές βρίσκονταν σε πυρετώδη κίνηση. Τα τυπογραφεία και οι πολύγραφοι δούλευαν αδιάκοπα. Πλακάτ, σημαίες, συνθήματα ετοιμάστηκαν. Τα σχέδια πορείας του κάθε κλάδου και τομέα καταστρώθηκαν. Χιλιάδες προκηρύξεις και τρικ μοιράστηκαν. Οι συνδέσεις των διαφόρων κρίκων εκανονίστηκαν. Τα ΧΩΝΙΑ τότε εφευρέθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή. ΟΛΟΙ οι τομείς ΟΛΑ τα γρανάζια της πολύπλευρης και πολύπλοκης μηχανής τέθηκαν σε κίνηση και άρχισαν να δουλεύουν ταχύτατα και κανονικά. Ξημέρωσε η Τετάρτη 5 Μάρτη του 1943. Ολη η κίνηση, όλες οι υπηρεσίες σταματημένες.
Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ήταν πράγματι ΚΑΘΟΛΙΚΗ. Ολα νεκρώθηκαν. Εργάτες, υπάλληλοι, βιοτέχνες, έμποροι, όλοι απεργούν, όλα κλειστά και τότε άρχισε να ξεχύνεται στο κέντρο της Αθήνας ο λαϊκός χείμαρρος των συνοικιών. Για πρώτη φορά τόσο πυκνές λαϊκές μάζες κατέβηκαν στο πεζοδρόμιο για να διεκδικήσουν και να επιβάλουν τα αιτήματά τους. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια τόσο μεγάλη σε όγκο και μαχητικότητα ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ. Αυτό ήταν πρωτοφανές όχι μόνο για την Αθήνα αλλά και για τις μεγάλες ξένες πρωτεύουσες κι αυτό όχι σε καιρούς ειρηνικούς αλλά κάτω απ' το πιο βάρβαρο καταχτητή. Το παλλαϊκό ξεσήκωμα ήταν τέτοιο που οι κατακτητές αναγκάστηκαν να ανακαλέσουν την απόφασή τους και να δηλώσουν ότι "ΔΕΝ ΤΙΘΕΤΑΙ ζήτημα πολιτικής επιστράτευσης για την Ελλάδα". Η 5η του Μάρτη του 1943 δεν έσωσε μόνο τα ελληνόπουλα από τα γερμανικά κάτεργα αλλά συνετέλεσε και στην πορεία και την εξέλιξη του πολέμου και έδειξε το δρόμο που πρέπει να ακολουθούν οι λαοί για να επιβάλουν τις θελήσεις τους. Πριν κλείσω το ιστορικό οφείλω να πω λίγα λόγια για τους πρωταθλητές αυτής της νίκης. Είναι πολλοί οι αφανείς ΗΡΩΕΣ, γι' αυτό θα τους συμπεριλάβω όλους στα πρόσωπα των πιο ΔΙΑΛΕΧΤΩΝ.
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΜΑΛΗΣ, γραμματέας ΕΠ, παλιό στέλεχος της ΟΚΝΕ, εξαιρετικός σύντροφος, ακούραστος και δραστήριος. Πιάστηκε και εκτελέστηκε από τους γερμανοέλληνες στη Θεσσαλονίκη το 1944.
ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΛΟΔΙΚΗΣ, μέλος της Γραμματείας της ΕΠ. Εξαίρετος σύντροφος, καλό πολιτικό κριτήριο, γερό οργανωτικό πνεύμα, καλός συνδικαλιστής, ακούραστος και δραστήριος. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή στη Λάρισα, το 1948.
ΚΑΙΤΗ ΖΕΥΓΟΥ, μέλος της Γραμματείας της ΕΠ, εξαιρετική συντρόφισσα, καλό οργανωτικό πνεύμα και ικανή να διεκπεραιώσει και την πιο δύσκολη υπόθεση. Είναι στη φυλακή καταδικασμένη σε θάνατο.
ΣΠΥΡΟΣ ΚΩΤΣΑΚΗΣ, μέλος της ΕΠ, εξαίρετος σύντροφος, παλικάρι, δραστήριος και καλός αγωνιστής.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, μέλος της ΕΠ, καλός αγωνιστής, ικανότατος διπλωμάτης, πιάστηκε από προδοσία και εκτελέστηκε στην Αθήνα το 1949.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΑΤΖΗΣ, καλός και δραστήριος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΤΗΡΗΣ, πιστός, δραστήριος, καλός. Είναι φυλακή καταδικασμένος σε θάνατο.
ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ, παλιός κομμουνιστής, πιστός και αφοσιωμένος. Είναι φυλακή καταδικασμένος σε θάνατο και άλλοι πολλοί, πάρα πολλοί ΗΡΩΕΣ (...)».
(Ν. Πλουμπίδης, Φυλακές Απομόνωσης 5.3.54).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου